Phần lớn chúng ta chỉ dạy con theo bản năng chứ hầu như không được chuẩn bị nhiều khi bước vào hành trình làm cha, làm mẹ. Chính vì vậy tình trạng lúng túng, căng thẳng, xung đột trong quá trình đồng hành cùng con cũng là điều khó tránh khỏi. Đặc biệt là khi trong cuộc sống hiện đại chúng ta càng ngày càng được tiếp cận với nhiều phương pháp dạy con không chỉ trong nước mà còn cả trên thế giới.
5 phương pháp Dạy con đúng cách của cha mẹ thời hiện đại
Việc dạy con chưa bao giờ là dễ dàng, đặc biệt là ở mỗi giai đoạn phát triển cha mẹ cũng cần phải linh hoạt để phù hợp với khả năng tiếp thu của trẻ. Hôm nay, chúng tôi sẽ gửi đến bạn một vài phương pháp dạy con hiệu quả được đúc kết từ các các nền giáo dục nổi tiếng thế giới.
Dạy con theo cách của người Nhật
Nhắc đến người Nhật Bản có lẽ điều mà chúng ta nhớ đầu tiên là văn hóa và chuẩn mực đạo đức. Đây là yếu tố rất được nhận mạnh trong cách dạy con của gia đình Nhật.
Người Nhật rất chú trọng các bài học đạo đức cho con
Ở những năm đầu, các con sẽ được dạy rất kỹ về các giá trị sống trong xã hội. Trong đó nét chào 90 độ là một trong những nét đẹp mà các con được rèn luyện khi còn rất nhỏ. Ngoài ra cha mẹ Nhật cũng thường dạy cho con tôn trọng những người mà con gặp, đặc biệt là những người lao động chân tay như cô lao công, bác thợ điện…
Người Nhật cũng được đánh giá cao về tinh thần kỷ luật ở các môi trường làm việc. Đây là điều mà họ được dạy từ nhỏ không chỉ ở trường mà còn ở nhà. Chẳng hạn như dạy cho trẻ xếp hàng, tự giác ăn uống mà không đợi nhắc nhở…
Để có được phương pháp giáo dục này thì ba mẹ sẽ sống theo đúng những gì mình muốn dạy để làm mẫu như con. Ngoài ra họ luôn tìm cách giải thích cho con hiểu con ai ở đâu, không la mắng con ở nơi đông người. Điều này thể hiện sự tôn trọng và giúp trẻ dễ dàng tiếp nhận những gì được ba mẹ chia sẻ hơn.
Dạy con tự lập theo phương pháp Montessori
Đây là phương pháp của một chuyên gia trị liệu, nhà giáo dục người Ý – bà Maria Montessori. Phương pháp này dạy con theo giáo cụ trực quan, tạo môi trường để trẻ được tiếp nhận các bài học mới
Với phương pháp này cha mẹ và con sẽ là những người bạn, cùng nhau nhận ra những điều đúng/sai thông qua hành động mẫu. Điểm đặc biệt là nhấn mạnh sự tự lập, tự do trong hình thành nhân cách của trẻ. Phương pháp này giúp trẻ không chỉ tự chăm sóc bản thân mà còn chăm sóc cho người khác ngay từ khi còn bé. Nhờ được tạo dựng môi trường mà trẻ có khả năng nhớ, tiếp thu, kích thích sự tìm tòi, học hỏi những điều mới lạ.
Phương pháp Montessori được rất nhiều cha mẹ quan tâm
Bạn có thể hình dung phương pháp này thông qua việc tập đi của một em bé. Thay vì cầm tay hướng dẫn, cha mẹ sẽ tạo dựng môi trường để trẻ tự bám víu, tập đứng dậy, đến khi trẻ thực sự cảm thấy an toàn, quan sát đủ lâu sẽ hình thành những bước đi đầu tiên.
Phương pháp này đòi hỏi sự kiên nhẫn với trẻ, rất khó khăn đối với cha mẹ bận rộn. Nếu không kiên nhẫn dễ dẫn đến những hành vi cau có, khó chịu và gây ra sự tổn thương cho trẻ, nhất là với những trẻ có khả năng tiếp thu chậm hơn các trẻ khác.
Dạy con thông minh như người Do Thái
40% các nhà khoa học đoạt giải Nobel có nguồn gốc là người Do Thái. Chính vì vậy không chỉ ở Việt Nam mà cả thế giới đều công nhận trí tuệ tuyệt vời của họ. Khác hẳn với quan niệm giáo dục con cái trong thời hiện đại, trẻ em Do Thái thường được giáo dục rất nghiêm khắc. Cha mẹ dạy con bằng cách trao cho con sự khích lệ và nỗ lực. Không chỉ quan tâm đến chỉ số thông minh IQ, mà còn quan tâm đến các chỉ số như AQ chỉ số vượt khó, EQ – chỉ số cảm xúc.
Người Do Thái thường chú trọng việc để con làm việc nhà. Thông qua đây họ sẽ dạy cho con các kỹ năng sinh tồn cần thiết. Chính vì vậy ngay từ nhỏ các con đã có thể tự chăm sóc cho bản thân mình và người khác.
Dạy con sự kỷ luật như cách của người Mỹ
Đúng với tinh thần tự do của mình, người Mỹ dạy con theo cách tôn trọng nhưng cũng hết sức kỷ luật. Thông thường người Mỹ sẽ cho con tự lựa chọn cuộc sống của mình sau khi qua tuổi 18, không ở chung, tự lựa chọn nghề nghiệp mà mình sẽ gắn bó cả đời
Người Mỹ chọn cách làm bạn cùng con
Từ khi còn nhỏ, trẻ em ở Mỹ đã được cha mẹ dạy cho các hoạt động tự lập như: tự ăn, tự chăm sóc cho bản thân. Cha mẹ sẽ quan sát quá trình phát triển và cho con cơ hội được tự mình làm các hoạt động phù hợp. Chẳng hạn như biết cầm nắm đồ ăn, cha mẹ phải kiên trì qua nhiều lần, biến bữa ăn trở thành một trò chơi để con có thể tự tập luyện thói quen ăn cho thật thành thạo.
Cha mẹ Mỹ rất tình cảm nhưng họ chọn vị trí làm bạn, tư vấn chứ không can thiệp quá sâu vào đời sống của con. Nhờ vậy mà họ có thể dễ dàng giúp con tự lập nhưng lại có mối liên hệ khá tốt với con cái.
Rèn luyện sự tự tin cho con theo phương pháp Waldorf Steiner
Các cha mẹ muốn dạy con sự tự tin thì thường áp dụng theo cách này. Nhằm giúp trẻ được làm điều mình muốn và khám phá bản thân tối đa. Phương pháp này nhấn mạnh vai trò của trí tưởng tượng, suy nghĩ. Wardord không lấy yếu tố hơn thua làm động lực và không đánh giá kết quả theo khuôn mẫu của xã hội. Những đứa trẻ được dạy theo phương pháp này thường có được cảm giác an toàn và được phát triển theo hướng rất khác với phương pháp khác.
Bạn có thể thay thế những chương sách nhàm chán bằng những câu chuyện ngắn ý nghĩa. Thay vì cho trẻ thụ động trong lớp thì có thể dành thời gian cho các con được tiếp xúc với thiên nhiên, hòa hợp với thế giới. Từ đó các khả năng của con sẽ dần hình thành và phát triển, thậm chí vượt khỏi giới hạn mà bạn hình dung.
Nhiều ba mẹ hoang mang trong ma trận dạy con đúng cách
Trên thực tế có rất nhiều bậc cha mẹ bỏ ra hàng trăm triệu để học phương pháp nhưng vẫn không biết áp dụng. Chị Hằng một phụ huynh chia sẻ: “Mình rất cuồng phương pháp của trung tâm X chia sẻ. Cũng đóng một cục tiền, trung tâm cũng hứa hẹn đồng hành nhưng sau 3 tháng thì mình vẫn chưa thể kiểm soát cảm xúc khi dạy con. Mình cảm thấy tình trạng mất kết nối với con, với chồng ngày một nghiêm trọng hơn”
Việc xuất hiện nhiều phương pháp dạy con là một điều hay nhưng cũng gây ra không ít rắc rối cho cha mẹ thời hiện đại, bận rộn. Chúng ta hoàn toàn có thể tham khảo thông tin về các phương pháp này bằng cách tham khảo trên mạng, học các khóa học. Nhưng một điều chung là phần lớn chỉ là lý thuyết, việc áp dụng rất khó. Nhất là đối với những người quá bận rộn, không có nhiều thời gian để đưa những lý thuyết đã được học vào thực tế đời sống.
Tệ hơn còn có nhiều ba mẹ nóng lòng trong việc tìm phương pháp dạy con. Họ đi học từ khóa học này đến khóa học khác rồi áp dụng lên con nhưng không hề có một lộ trình, đánh giá mức độ phù hợp. Điều này dễ dẫn đến những hệ lụy: áp dụng phương pháp không phù hợp, mất niềm tin vào phương pháp, hoang mang không biết nên lựa chọn phương pháp nào…
Thay vì dạy con đúng cách hãy chuyển hóa chính mình
Cuộc sống hiện đại làm chúng ta không có nhiều thời gian bên con nên những mất kết nối, đứt gãy trong quan hệ với con ngày càng nhiều. Việc tiếp cận phương pháp dạy con đúng đắn không khó nhưng đâu mới là phương pháp thật sự phù hợp. Mỗi đứa trẻ đều có những cá tính khác nhau, sinh ra trong những hoàn cảnh khác nhau nên việc áp dụng phương pháp nào để nuôi dạy đang là một bài toán khó.
Hãy trao cho con quyền trưởng thành
Trên thực tế không có phương pháp nào hoàn toàn đúng, mỗi phương pháp đều có những ưu nhược điểm nhất định. Điều mà bạn cần làm không phải là tìm cách dạy con mà cần điều chỉnh hành vi của mình với những điều không như ý mà con mang lại. Điều này thực sự khó vì 80% cha mẹ của khóa Dạy con 3 gốc chia sẻ cùng chúng tôi là họ không thể kiểm soát được hành vi của mình trước con.
Khi bạn biết cách kiểm soát hành vi của mình thì bạn sẽ biết chấp nhận con hơn. Từ đó có những hành xử đúng đắn hơn để con học theo. “Cha mẹ là nhân – Con cái là quả”, trẻ con sẽ học theo những hành vi mà chúng thấy, khi chúng ta có những hành vi đúng đắn thì con sẽ học được những điều đó.
Nhưng trên thực tế không phải cha mẹ nào cũng làm được điều này. “Giang sơn khó đổi, bản tính khó dời” bạn cần phải ý thức quan sát mình, có lộ trình học tập, rèn luyện thì mới thay đổi để đồng hành cùng con tốt hơn.
“Mình đã biết cách kiềm chế cơn giận mỗi khi có những điều không như ý mà con mang tới”
“Trước đây cả nhà mình không đọc sách mấy, giờ mỗi ngày đều có giờ đọc sách”
“Con thường hay chơi điện tử sau giờ học nhưng giờ mình đã “kẹp giáo dục” bằng cách yêu cầu con giúp đỡ việc nhà, vận động”
Đó chỉ là 3 trong số rất nhiều nội dung được chia sẻ trong lớp Dạy con 3 gốc của thầy Trần Việt Quân. Khóa học đã giúp hàng nghìn cha mẹ thay đổi và hạnh phúc hơn trong hành trình làm bạn cùng con. Bạn có tự tin bước vào hành trình này không?